Ochrona i dolesienie poznańskich klinów zieleni


Kategoria
Projekt ogólnomiejski duży w ramach Zielonego Budżetu
Nazwa projektu
Ochrona i dolesienie poznańskich klinów zieleni
Skrócony opis projektu
Nowe nasadzenia w poznańskich klinach zieleni. Opracowanie strategii ich ochrony oraz koncert dla klimatu.
Opis projektu
Dolesienia w poznańskich klinach zieleni poprzez:
1. Kompleksowe uzupełnienie oraz wzbogacenie ilościowo-jakościowe różnorodnej roślinności oraz budowę nowych obiektów zieleni, lasów, parków, łąk trawiastych i kwietnych, zieleńców, żywopłotów i skwerów w tym aleje drzew np. kasztanowe, dębowe, akacjowe, lipowe czy wierzbowe oraz przygotowanie miejsc schronienia dla różnych zwierząt, np. jeży, bobrów, zajęcy, lisów, nietoperzy, płazów, ptaków i owadów, w tym trzmieli i pszczół i prace dla retencji: pasaże wodne, ogrody deszczowe z tojeścią kropkowaną, kosaćcami syberyjskimi, firletką challedońską, turzycami w głównych oraz mniejszych poznańskich klinach zieleni z zachowaniem i ochroną istniejącego zasobu oraz krajobrazu oraz ciągłości biologicznej i przywrócenie dawnego układu kompozycyjnego zabytkowego założenia zieleni dla Poznania opracowanego w latach 1930-1934 przez W. Czarneckiego i A. Wodziczko, a obejmującego tereny niezwykle bogate przyrodniczo (niekiedy dziewicze): lasy, jeziora, rzeki, stawy potoki, ujęcia wody, bagna, rezerwaty, mokradła.
2. Opracowanie strategii ochrony poznańskich klinów zieleni.
3. Wydanie albumu fotograficzno-artystycznego np. 2 tys. szt. dla podkreślenia znaczenia poznańskich klinów zieleni i promocji Poznania.
4. Wielki koncert dla klimatu z konkursem, wystawami i innymi akcjami dla kształtowania postaw proekologicznych i dbałości o planetę.
Lokalizacja, miejsce realizacji projektu

Ulica, rejon ulic

Klin wschodni cybiński, zachodni, golęciński, północny - naramowicki, południowy dębiński oraz klin strumienia junikowskiego. Koncert: plac Wolności lub pl. Kolegiacki lub MTP albo Stadion Miejski.

Inne istotne informacje dotyczące lokalizacji

-
Uzasadnienie realizacji projektu
Dolesienia w poznańskich klinach zieleni pozwolą odczuwalnie zazielenić miasto, tym bardziej, że są uznawane za unikatowe i jedyne takie na świecie, mają na celu napowietrzyć miasto, ochronić zasób wody i dziedzictwo przyrodnicze oraz poprawić jakość życia. Tereny zielone tworzą przyjazny wizerunek miasta i mają istotny wpływ na stan powietrza, zdrowia i kondycji mieszkańców. Zapewniają warunki do życia pszczołom, ptakom, płazom i wielu milionom innych zwierzątek. Pełnią wiele funkcji społecznych, ekologicznych, krajobrazowych, klimatycznych i zdrowotnych. Natura jest wielką siłą, ale potrzebuje też ochrony.
Projektowanie uniwersalne
Czy projekt jest zgodny z zasadami projektowania uniwersalnego: TAK
Projekt jest uniwersalny. Mogą z niego korzystać wszyscy, także niepełnosprawni.
Szacunkowy koszt projektu
Składowa projektu Koszt [w zł]
przygotowanie miejsc schronienia dla zwierząt, ławki 100 000
przywrócenie dawnego układu kompozycyjnego p.k.z, ustalenie granic, przygotowanie strategii ochrony oraz inne prace 100 000
zieleń (drzewa, krzewy, kwiaty i inne rośliny) 1 500 000
album artystyczny o klinach zieleni - 2 lub 3 tys. szt. 150 000
koncert dla klimatu, konkursy, wystawy, akcja ekologiczna, tablice informacyjne i inne koszty 150 000
SUMA: 2 000 000
Czy projekt generuje koszty utrzymania w kolejnych latach?
TAK
Łączny koszt utrzymania zrealizowanego projektu w trakcie kolejnych 5 lat (np. koszty sprzątania, energii, wody, bieżących remontów, konserwacji)
SUMA: 300 000
Dodatkowe załączniki
Nie dodano załączników.
Kontakt do wnioskodawcy
Imię i nazwisko Hanna Wawrzynkiewicz
Ocena projektu
Projekt został wstępnie zaakceptowany pod względem formalnym przez Gabinet Prezydenta.
Wydział Gospodarki Nieruchomościami wstępnie rekomenduje projekt do kolejnego etapu.
Uzasadnienie: Wydział Gospodarki Nieruchomościami warunkowo przekazuje projekt do kolejnego etapu. Wskazujemy na możliwość realizacji wyłącznie na nieruchomościach znajdujących się w zasobie Miasta Poznania lub Skarbu Państwa (we władaniu Miasta Poznania) które administrowane są przez merytoryczne jednostki takie jak ZZM, ZLP i inne. Jednocześnie z uwagi na rozległość obszaru poznańskich klinów zieleni tut. Wydział nie był w stanie zweryfikować nieruchomości pod względem własnościowym oraz toczących się postępowań. W zakresie merytorycznej oceny zasadności projektu, kierujemy projekt do zaopiniowania przez Wydział Klimatu i Środowiska, Wydział Kultury, Zarządu Zieleni Miejskiej, Miejskiej Pracowni Urbanistycznej, Wydziału Urbanistyki i Architektury i BKPiRM.
1. Czy wnioskodawca określił dokładną lokalizację projektu: nie
Proszę ocenić czy określono konkretną lokalizację, a nie np. teren osiedla czy teren całego miasta.
2. Czy własność gruntu umożliwia realizację projektu – tzn. czy grunt znajduje się w zasobie Miasta Poznania lub Skarbu Państwa (we władaniu Miasta): tak
3. Czy prowadzone są postępowania w stosunku do gruntów miejskich, które uniemożliwiałyby realizację zadania: nie dotyczy
4. Czy nieruchomość zagrożona jest utratą własności: nie dotyczy
5. Czy projekt ma być realizowany na terenach fortyfikacji poznańskich: nie dotyczy
6. Czy opracowywany jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla danego terenu, którego zapisy mogą być niezgodne z założeniami zgłaszanego projektu: tak :: Z uwagi na opracowywane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla terenów klinów oraz charakterystykę projektu, prosimy MPU o wydanie opinii uzupełniającej.
7. Czy zawarta jest umowa partycypacyjna z Miastem: nie
Zespół obradował w składzie: Martin Radziwonka i Kamila Żurek w dniu 10.07.2024 r.

Opiniowanie projektu przez:

  • zarządca terenu : Wydział Klimatu i Środowiska
    Projekt jest rekomendowany do realizacji przez Jednostkę
    Karta Oceny Projektu
    Projekt jest rekomendowany do realizacji: tak
    Uzasadnienie Wniosek jest rekomendowany do realizacji. Wydział Klimatu i Środowiska pozytywnie opiniuje projekt na nieruchomościach znajdujących się w zasobie Miasta Poznania lub Skarbu Państwa (we władaniu Miasta Poznania). Wniosek jest zgodny z zasadami Zielonego budżetu. Założenia projektu wpisują się w Miejski Plan Adaptacji do zmian klimatu. Działania adaptacyjne do zmian klimatu (załącznik do uchwały nr X/144/VIII/2019 Rady Miasta Poznania z dnia 16 kwietnia 2019 r. pkt 7, cel strategiczny 1, działanie 1.6, 1.8, 1.9) mówią o zachowaniu i wzbogaceniu istniejących zasobów zadrzewienia, a także na poprawie, odtworzeniu i wzmocnieniu funkcji biotycznych, hydrologicznych i klimatycznych pełnionych przez tereny zieleni miejskiej. Projekt jest także zgodny z rekomendacjami Poznańskiego Panelu Obywatelskiego. Jednak należy podkreślić, że zgodnie z Zasadami PBO25 § 3 Zgłaszanie projektów pkt 16 ppkt 5 planowane nasadzenia muszą być przemyślane i zgodne z obowiązującym Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania oraz zapisami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Plany nasadzeń wymagają każdorazowo szczegółowej analizy map zasadniczych, która daje odpowiedź, czy możliwe jest wprowadzenie zieleni wysokiej w interesującym nas terenie. Sytuacja taka ma miejsce na terenach administrowanych przez Zakład Lasów Poznańskich i Zarząd Zieleni Miejskiej, które w większości stanowią tereny urządzonych już parków i zieleńców. Realizując zadanie na terenach leśnych należy także wziąć pod uwagę obowiązujący Plan Urządzania Lasu.
    Zespół Obradował w składzie: Szymon Prymas, Monika Rucka
    Kryteria zasadnicze
    1. Zgodność z zadaniami własnymi Miasta - Czy proponowane zadanie jest zgodne z zadaniami własnymi Miasta i zakresem zadań realizowanych przez jednostki miejskie? - tak
    2. Zgodność z prawem lokalnym - Czy w dniu zgłoszenia projekt jest zgodny z obowiązującymi w Mieście planami, politykami i programami a w szczególności z:
    • zapisami miejskiego planu zagospodarowania – obowiązującymi oraz będącymi w opracowaniu? (w razie konieczności proszę zasięgnąć opinii WUiA, MPU, MKZ, MIR, PIM),
    • innymi uchwałami Rady,
    • zarządzeniami Prezydenta
    - tak
    3. Czy zawarta jest umowa partycypacyjna z Miastem - nie
    4. Zgodność z przyjętą strategią i programami Miasta - Czy w dniu zgłoszenia projekt jest zgodny z obowiązującą strategią i programami Miasta Poznania? - tak
    5. Zadanie przewidziane do realizacji w budżecie miasta lub Wieloletniej Prognozie Finansowej - Czy proponowane zadanie jest już uwzględnione w budżecie miasta lub Wieloletniej Prognozie Finansowej? - nie
    6. Czy projekt spełnia warunek ogólnodostępności? - Przez ogólnodostępność projektu należy rozumieć umożliwienie ogółowi mieszkańców nieodpłatną możliwość korzystania z efektów realizacji projektu wybranego w ramach PBO25. W przypadku projektów infrastrukturalnych, remontowych lub polegających na zakupie sprzętu lub urządzeń – nieodpłatna możliwość korzystania, o której mowa powyżej, powinna obejmować co najmniej 25 godzin tygodniowo, pomiędzy godz. 6:00-22:00, z uwzględnieniem w miarę możliwości soboty lub niedzieli. W przypadku projektów innych niż inwestycyjne - realizacja projektów powinna odbywać się w przestrzeni publicznej, umożliwiając wszystkim zainteresowanym mieszkańcom możliwość nieodpłatnego korzystania w pełnym zakresie z efektów realizacji projektu - tak
    7. Współpraca instytucjonalna - Czy projekt wymaga współpracy instytucjonalnej? - nie
    - Czy osoby odpowiedzialne za kierowanie daną instytucją przedstawiły wyraźną pisemną gotowość do współpracy w formie oświadczenia? - nie dotyczy
    8. Założenie o wykonaniu tylko jednego elementu - Czy projekt zakłada wykonanie wyłącznie jednego z elementów (etapów) realizacji zadania (np. dokumentacji projektowej), które w latach kolejnych będzie wymagało wykonania dalszych jego elementów (etapów), nieuwzględnionych we wniosku na dany rok? - nie
    9. Realizacja zadania dotycząca nieruchomości będącej własnością Miasta - Czy projekt dotyczy nieruchomości będącej własnością Miasta, na której prowadzona jest działalność komercyjna (nie dotyczy działalności dotowanej przez Miasto), przez którą rozumie się działalność prowadzoną w celu osiągania zysków? - nie
    10. Komercyjność projektu - Czy projekt ma charakter komercyjny tzn. wynika z niego, że można z niego czerpać bezpośrednie korzyści finansowe (przychody) w związku z realizacją projektu? - nie
    11. Możliwość realizacji zadania w przeciągu kolejnego roku budżetowego? - Czy możliwa jest realizacja zadania w trakcie roku budżetowego 2025 lub - w przypadku projektów inwestycyjnych, których realizacja wymaga przeprowadzenia czynności przygotowawczych, polegających np. na sporządzeniu dokumentacji projektowej lub pozyskaniu m.in. stosownych pozwoleń, uzgodnień oraz opinii - w trakcie kolejnego roku budżetowego? - tak
    12. Projekt zakładający budowę pomnika lub innych form upamiętnienia - Czy projekt zakłada budowę pomnika/pomników lub innych form upamiętnienia oraz dotyczące wszelkich działań inwestycyjnych podejmowanych na terenach fortyfikacji? - nie
    13. Zgodność z przepisami prawa - Czy projekt narusza obowiązujące przepisy prawa, prawa osób trzecich, w tym prawa własności, ochrony wizerunku i dobrego imienia? - nie
    14. Realizacja na terenie miasta Poznania - Czy miejsce realizacji projektu wykracza poza teren Miasta Poznania? - nie
    15. Czy projekt jest wykonalny technicznie? - Wykonalność techniczna projektu, zgodna z wiedzą planistyczną i inżynieryjną, która polega na analizie m.in. czy:
    a) projekt nie narusza norm, standardów oraz przepisów technicznych,
    b) projekt jest możliwy do zrealizowania we wskazanej w zgłoszeniu projektu lokalizacji, w tym czy realizacja projektu nie koliduje z realizowanymi przedsięwzięciami Miasta,
    c) realizacja projektu we wskazanej w zgłoszeniu projektu lokalizacji nie naruszy gwarancji udzielonej Miastu przez wykonawcę na istniejącą w tej lokalizacji infrastrukturę,
    d) dostępne na rynku technologie umożliwiają realizację projektu,
    e) do realizacji projektu są wymagane decyzje administracyjne, pozwolenia, zezwolenia, opinie lub inne dokumenty techniczne, a w konsekwencji, czy ich uzyskanie jest możliwe i pozwoli zrealizować projekt w trakcie roku budżetowego,
    f) projekt nie zawiera wskazania potencjalnego wykonawcy, trybu jego wyboru lub znaków towarowych. - tak
    16. Konieczna dodatkowa opinia MKZ, WUiA, MPU, MIR, PIM - Czy projekt wymaga opinii MKZ? - nie
    - Czy projekt wymaga opinii WUiA? - nie
    - Czy projekt wymaga opinii MPU? - nie
    - Czy projekt wymaga opinii MIR? - nie
    - Czy projekt wymaga opinii PIM? - nie
    16. Czy projekt wymaga opinii KDO? - Czy konieczna jest opinia KDO przy Pełnomocniczce Prezydenta Miasta Poznania ds. polityki równościowej? - nie
    - Czy konieczna jest opinia KDO przy Wydziale Kultury? - nie
    - Czy konieczna jest opinia KDO przy Pełnomocniku Prezydenta Miasta ds. Osób z Niepełnosprawnościami? - nie
    - Czy konieczna jest opinia KDO przy Wydziale Oświaty? - nie
    - Czy konieczna jest opinia KDO przy Wydziale Zdrowia i Spraw Społecznych? - nie
    - Czy konieczna jest opinia KDO przy Wydziale Ochrony Środowiska? - tak
    17. Możliwość realizacji zadania przez wydział/jednostkę - Czy możliwa jest realizacja zadania w całości przez wyznaczony wydział i/lub podległe mu jednostki? Czy w przypadku projektów inwestycyjnych wszystkie składowe projektu i lokalizacje są możliwe do realizacji przez Państwa wydział/jednostkę?
    W przypadku negatywnej odpowiedzi należy skontaktować się z pracownikami Gabinetu Prezydenta. - tak
    Projekt ogólnomiejski duży w ramach Zielonego Budżetu
    1. Powierzchnia biologicznie czynna dla nowobudowanych obiektów zieleni - Czy % udział powierzchni biologicznie czynnej wynosi nie mniej niż 70% dla tworzonych terenów zieleni, w czym nie mieści się tworzenie infrastruktury technicznej i budynków funkcjonalnie z nimi powiązanych? - tak
    2. Zielony Budżet - Czy projekt jest projektem zaliczanym do puli Zielonego Budżetu? - tak
    KOSZTY
    Koszt projektu (kwota w zł) - określony przez Wnioskodawcę - 2 000 000 zł
    Koszt utrzymania projektu w kolejnych 5 latach określony przez Wnioskodawcę - 300 000 zł
    A. Czy wymagany budżet całkowity na realizację projektu jest zgodny z limitami finansowymi wskazanymi w Zasadach PBO25? - tak
    B. Czy łączny koszt utrzymania projektu w kolejnych 5 latach przekracza 30% wartości zgłoszonego projektu? - nie

    Koszt projektu (kwota w zł) - określony przez wydział merytoryczny - 2 000 000 zł
    Koszt utrzymania projektu w kolejnych 5 latach określony przez wydział merytoryczny - 300 000 zł
    A. Czy wymagany budżet całkowity na realizację projektu jest zgodny z limitami finansowymi wskazanymi w Zasadach PBO25? - tak
    B. Czy łączny koszt utrzymania projektu w kolejnych 5 latach przekracza 30% wartości zgłoszonego projektu? - nie
  • dodatkowa rekomendacja: Miejska Pracownia Urbanistyczna (MPU)
    Projekt jest rekomendowany do realizacji przez Jednostkę
    Karta Oceny Projektu
    Projekt jest rekomendowany do realizacji: tak
    Uzasadnienie Projekt jest rekomendowany w zakresie zgodności z zapisami z obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Przesądzenie o danej formie zagospodarowania terenu, do którego należy również decyzja czy dana przestrzeń ma podlegać zalesianiu, należy podejmowane w oparciu o przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w toku procedury planistycznej. Polityka ochrony terenów zieleni w mieście, w tym terenów klinowo-pierścieniowego systemu zieleni, jest realizowana poprzez uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i jest sukcesywnie kontynuowana. Obecnie blisko 80% powierzchni klinów zieleni objęta jest obwiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Kolejne plany miejscowego są w trakcie opracowywania w oparciu o wytyczne zawarte w nowym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania (Uchwała Nr LXXXVIII/1670/VIII/2023 Rady Miasta Poznania z dnia 11 lipca 2023 r.). W dokumencie tym ustalono kierunki ochrony i rozwoju terenów zieleni. W kategorii terenów wyłączonych z zabudowy wyznaczono: • tereny rezerwatów przyrody, dla których szczegółowe wymogi ochrony, zakazy i dopuszczenia wynikają z przepisów odrębnych, w szczególności z przepisów dotyczących ochrony przyrody – ZN; • tereny użytków ekologicznych, obszaru chronionego krajobrazu i innych obszarów cennych przyrodniczo wchodzące w skład klinowo-pierścieniowego systemu zieleni – ZO*; • tereny zieleni nieurządzonej, tereny leśne i do zalesień, użytki rolne (grunty rolne, sady, łąki, pastwiska, nieużytki, tereny odłogowane) tereny zadrzewione oraz wody powierzchniowe – ZO. Tereny zieleni także częściowo zakwalifikowano do terenów o specjalnych warunkach zabudowy i zagospodarowania, w tym m.in.: • tereny parków i inne tereny zieleni urządzonej z poszerzoną funkcją rekreacyjną – ZP*; • tereny parków i inne tereny zieleni urządzonej – ZP; • tereny ogrodów specjalistycznych – ZS. Ponadto ustalono zasady zagospodarowania i kształtowania systemu zieleni, w tym m.in. klinowo-pierścieniowego systemu zieleni, oraz wprowadzono łączniki zieleni, które mają stanowić sieciowe powiązania „zieloną infrastrukturą” pomiędzy klinami zieleni miasta a większymi obszarami wyłączonymi z zabudowy. Obecnie realizowana polityka planów ochronnych – dotyczących terenów zieleni, bazuje na obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania. Ponad 87% terenów, wyznaczonych w Studium jako tereny wyłączone z zabudowy lub zieleń na terenach o specjalnych warunkach zabudowy i zagospodarowania, jest objęte obowiązującymi bądź opracowywanymi planami miejscowymi. Na każdym z etapów sporządzania dokumentów planistycznych, zapewniony jest udział społeczności lokalnej. Zarówno mieszkańcy miasta, Rady Osiedli, jak i pozostali zainteresowani biorą czynny udział w procesie planistycznym poprzez: co najmniej dwukrotne konsultacje społeczne, zbieranie wniosków, wyłożenie projektów dokumentów do publicznego wglądu i dyskusje publiczne oraz zbieranie uwag do projektów planów oraz studium. Wszystkie wnioski, opinie i uwagi są szczegółowo analizowane na każdym z etapów sporządzania planów i studium. Przy rozstrzyganiu o sposobie ich uwzględnienia w projektach, brany jest pod uwagę szereg czynników mających wpływ na dany obszar. Należą do nich m.in. nadrzędne przepisy prawa, wytyczne z dokumentów wyższego rzędu, tj. m.in. plan zagospodarowania województwa, uwarunkowania środowiskowe i kulturowe, w tym wytyczne dla obszarów chronionych oraz wytyczne konserwatorskie. Istotna jest również struktura własności danego terenu, zamierzenia inwestycyjne właścicieli poszczególnych nieruchomości oraz oczekiwania okolicznych mieszkańców. Sporządzając plany miejscowe oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, każdorazowo ważone są interesy publiczne oraz prywatne. Gotowy projekt stanowić powinien kompromis wypracowany przy udziale każdej z zainteresowanych stron. Przy jednoczesnym zapewnieniu funkcji publicznych, odpowiedniej dla danego obszaru infrastruktury komunikacyjnej oraz technicznej, zapewniać powinien również możliwość korzystania z prawa własności w sposób nie zaburzający istniejącego ładu przestrzennego danego miejsca. Dlatego też, zawsze konieczne jest wyważenie interesu publicznego i prywatnego w taki sposób, aby nie doszło do nadużycia władztwa planistycznego, pozbawiającego właściciela możliwości zainwestowania jego terenu bez ważnego interesu publicznego. Podsumowując, przesądzenie o danej formie zagospodarowania terenu, do którego należy również decyzja czy dana przestrzeń ma podlegać zalesianiu, może być podejmowane wyłącznie w oparciu o przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w toku procedury planistycznej.
    Zespół Obradował w składzie: Łukasz Olędzki, stanowisko ds. kształtowania relacji społecznych
  • dodatkowa rekomendacja: Wydział Urbanistyki i Architektury (WUiA)
    Projekt jest rekomendowany do realizacji przez Jednostkę
    Karta Oceny Projektu
    Projekt jest rekomendowany do realizacji: tak
    Uzasadnienie Wskazany teren Klin wschodni cybiński, zachodni, golęciński, północny - naramowicki, południowy dębiński oraz klin strumienia junikowskiego. Skrócony opis projektu Nowe nasadzenia w poznańskich klinach zieleni. Opracowanie strategii ich ochrony oraz koncert dla klimatu Ocena Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego generalnie dopuszczają uzupełnianie terenów wolnych od zabudowy zielenią. Na klinach zieleni zapisy mpzp np. nakazują stosowania do nowych zalesień rodzimych drzew i krzewów oraz stosowania roślin okrywowych, charakterystycznych dla danego siedliska czy też zakazują wykorzystywania obcych geograficznie i siedliskowo gatunków drzew i krzewów do zalesień, obce gatunki mogą stanowić jedynie domieszkę jako element krajobrazowy i nie mogą być ekspansywne, sadzenia drzew i krzewów na trasach sieci infrastruktury technicznej.
    Zespół Obradował w składzie: Joanna Sumisławska, Beata Horoszko-Makraska, Agnieszka Walczak, Bartosz Putz

  1. Możesz wyrazić poparcie dla propozycji lub ją odrzucić.

  2. Możesz dodać ją też do listy obserwowanych.

  3. Zobacz informacje na temat propozycji...

  4. ...dodaj tagi dla tej propozycji...

  5. ...lub podziel się propozycją z innymi za pośrednictwem Facebooka, Google+ lub Twittera.

  6. Nie tylko możesz oceniać komentarze...

  7. ...ale też przejrzeć odpowiedzi na nie...

  8. ...odpowiedzieć na komentarz...

  9. ...i napisać nowy komentarz.

  10. Lub pracować nad propozycją i wprowadzać alternatywne wersje.